შემაჯამებელი სამუშაოები

მე-12 კლასის შემაჯამებლები ქართულში

"თორნიკე ერისთავი"

https://drive.google.com/open?id=1CbwtFCdudPWc1geUvjMbiBZnPNrFwR01

"სტუმარ-მასპინძელი"

https://drive.google.com/open?id=1UIms_J47Uj2vqNd17lvY9lTLbrfz0Uz1

ალ.ჭავჭავაძე (მე-11 კლასი)

https://drive.google.com/open?id=12AJjFTwZ4cfy3TYX12U3TVsd3gqjhhLU

" ტროპული მეტყველება " (მე-8 კლასი)

https://drive.google.com/open?id=1zUaoXNouyMmzquv-zVUTgy86NIVxInks

შემაჯამებელი N1

                                                            ი. ხუცესი ”შუშანიკის წამება”

(პურობა პიტიახშის სასახლეში - მარკირებული კითხვა).

      და შემდგომად ორისა დღისა მოვიდა მგელი [ვარსქენი] იგი ტაძრად[1] და ჰრქუა მსახურთა თჳსთა: „ოდეს მე და ჯოჯიკ და ცოლმან მისმან ერთად პური ვჭამოთ, ხოლო სხუასა ნუ ვინ უფლიედ ჩუენ თანა შემოსლვად“. და რაჟამს შემწუხრდა[2], მოუწოდეს ცოლსა ჯოჯიკისსა და ინებეს ერთად პურისა ჭამაჲ, რაჲთამცა მოიყვანეს წმიდაჲ შუშანიკცა. და ვითარცა მოიწია ჟამი პურისაჲ, შევიდეს ჯოჯიკ და ცოლი მისი წინაშე წმიდისა შუშანიკისა, რაითამცა მასცა აჭამეს პური, რამეთუ ყოველნი იგი დღენი უზმასა გარდაევლინეს. და ვითარცა მეტად აიძულეს და ძლით წარიყვანეს ტაძრად, ხოლო გემოჲ არარაჲსაჲ იხილა.

      ხოლო ცოლმან ჯოჯიკისმან მიართუა ღჳნოჲ ჭიქითა და აიძულებდა მას, რაჲთამცა იგი ხოლო შესუა. ჰრქუა მას წმიდამან შუშანიკ რისხვით: „ოდეს ყოფილ არს აქამომდე, თუმცა მამათა და დედათა ერთად ეჭამა პური?!“ და განყარა ჴელი და ჭიქაჲ იგი პირსა შეალეწა და ღჳნოჲ იგი დაითხია.
     მაშინ იყო უჯეროსა გინებად ვარსქენ და ფერჴითა თჳსითა დასთრგუნჳდა მას, და აღიღო ასტამი[3]  და უხეთქნა მას თავსა, და ჩაჰფლა, და თუალი ერთი დაუბუშტა. და მჯიღითა სცემდა პირსა მისსა უწყალოდ და თმითა მიმოითრევდა; ვითარცა მჴეცი მძჳნვარჱ, ყიოდა და იზახდა, ვითაცა ცოფი. მაშინ შუელად აღდგა ჯოჯიკ, ძმაჲ მისი, და იბრძოდეს, ვიდრემდის გუემა იგიცა, და კუბასტიცა[4] თავსა მისსა მოხეთქა, და ჭირით, ვითარცა კრავი მგელსა, გამოუღო ჴელთა მისთა. და ვითარცა მკუდარი, იდვა წმიდაჲ შუშანიკ ქუეყანასა ზედა, და აგინებდა ვარსქენ თესლ-ტომსა მისსა და სახლისა მაოჴრებელად სახელ-სდებდა მას. და უბრძანა შეკრვაჲ მისი და ბორკილთა შესხმაჲ ფერჴთა მისთაჲ.
     და ვითარცა მცირედ და-რე-სცხრა გულისწყრომისაგან, მოვიდა სპარსი იგი და მჴურვალედ ევედრებოდა მას, რაჲთამცა საკრველთა მათგან განეტევა წმიდაჲ შუშანიკ. და ვითარ ფრიად ევედრებოდა, ბრძანა განტევებაჲ მისი და სენაკსა ერთსა შეყვანებაჲ და კრძალულად დაცვაჲ მისი ერთითა მსახურითა, და რაჲთა სხუაჲ არა ვინ შევიდეს ხილვად მისა, – არცა მამაკაცი, არცა დედაკაცი.

     და ვითარცა ცისკარ ოდენ იყო, იკითხა და თქუა მსახურისა მიმართ მისისა, ვითარმედ: „წყლულებისა მისგან ვითარ არს?“ ხოლო მან ჰრქუა მას: „ვერ განსარინებელ არს იგი“.[5]  მაშინ თჳთ შევიდა და იხილა იგი. და დაუკჳრდა დიდძალი იგი სიმსივნჱ მისი. და ამცნო მსახურსა მას და ჰრქუა: „ნუმცა ვინ შევალს ხილვად მისა“. და თჳთ ნადირობად წარვიდა.

---

[1] ტაძრად-

[2] შემწუხრდა-

[3] ასტამი-

[4] კუბასტი-

[5] „ვერ განსარინებელ არს იგი“-

 შემაჯამებელი №1

თემა ”შუშანიკის წამება”  ( მიმართულება - კითხვა)

ქართ.X. 10. მოსწავლეს შეუძლია კითხვის მიზნის შესაბამისი სტრატეგიების გამოყენება.

      იყენებს სხვადასხვა საშუალებას (კონტექსტს, სიტყვათა აგებულების ცოდნას, ლექსიკონს)უცნობი სიტყვის მნიშვნელობის დასადგენად;

      მონიშნავს და ამოიწერს ტექსტიდან კონცეპტუალური თუ ფაქტობრივი თვალსაზრისით მნიშვნელოვან  ციტატებს და ურთავს კომენტარებს.

შეფასების რუბრიკა

შეფასება	შეფასების კრიტერიუმი
1-2	მოსწავლეს არ შეუძლია სწორად შეარჩიოს კითხვის სტრატეგია/სტრატეგიები
3-4	მოსწავლეს არ შეუძლია ადეკვატურად გამოიყენოს კითხვის სტრატეგია/სტრატეგიები. ვერ გამოყოფს ტექსტში ძირითად ინფორმაციას.
5-6	მოსწავლეს უჭირს ადეკვატურად შეარჩიოს კითხვის სტრატეგიები. შეუძლია ტექსტში ძირიტადი , ყველაზე თვალსაჩინო, ინფორმაციის გამოყოფა- გაგება. ვერ ახერხებს სათანადო კომენტარის დართვას.
7-8	მოსწავლეს, არსებითად, შეუძლია სწორად შეარჩიოს კითხვის სათანადო სტრატეგია/სტრატეგიები. თუმცა ცალკეულ შემთხვევაში ვერ ახერხებს მათ გამოყენებას. აასრულად გამოყოფს ტექსტში მთავარ ინფორმაციას.
9-10	მოსწავლეს ტექსტის კითხვისას შეუძლია შეარჩიოს  და გამოიყენოს ადეკვატური სტრატეგია. სწორად განსაზღვროს მისთვის უცნობის სიტყვის მნიშვნელობა (მაგ. კონტექსტით). გამოყოს მნიშვნელოვანი ციტატები და დაურთოს შესაბამისი კომენტარი.

*******

შემაჯამებელი (”კაცი, რომელსაც ლიტერტურა ძლიერ უყვარდა”)

წაიკითხეთ ფრაგმენტი გ. დოჩანიშვილის მოთხრობიდან ”კაცი, რომელსაც ლიტერატურა ძლიერ უყვარდა”

- ქვეყნად არსებულ ხმაურთაგან ერთს გამოვყოფდი - ხმადაბლა, კრძალვით ამბობს რესპონდენტი, - ყველაზე საშინელს, უსიამოს, გულდამწყვეტსა და ვინ იცის, კიდევ რა - ესაა პირველი გორახის დაცემა საფლავში ჩადგმულ კუბოს სახურავზე, გაგახსენდათ, არა? ყრუ ხმაურია, საზარლად ფშვნადი... ესეც არ იყოს, შეუძლებელია, ხანდახან ძილი არ გაგიტყდეს და, ბნელი ღამით, უეცრად დაღვიძებულს, უცნაური, განსხვავებული სიცხადით წარმოგიდგება სიკვდილი, რომელიც, დარწმუნებული ბრძანდებოდეთ და, მოვა... ეს ერთადერთია, ერთადერთი, რაც დანამდვილებით იცი, მაგრამ დღისით, მზისით, ოჰოჰო, ხალხში, უჰ რა გულზე ხართ, ფრუტუნით იბანთ პირს, საუზმობთ, და შებოლილ ძეხვს ისე ღონივრად ღეჭავთ, თითქოს რკინა იყოს, ერთმანეთს ხვდებით და ზოგი - უფროსი ბრძანდებით, ზოგიც - უმცროსი, არ არსებობს მხოლოდ ტოლი, ეს თქვენთვის, უმეტესობისათვის, მისალოცთათვის - „მისალოცი“, ხომ იცით, ჩემებურად რასაც ნიშნავს - ვისაც პირველად წაკითხვის მრავალი ბედნიერება წინა აქვს და მე და კლიმი კი, აბა, რამ გაგვყო, მიწოდეთ მე თუნდათ ფოტოკაბინეტის მთავარი დირექტორი და იმას - თანაშემწე, მაინც ერთნი ვართ, რადგან: ჩვენ ძლიერ გვიყვარს ლიტერატურა, და თქვენგან, მისალოცთაგან განსხვავებით, დაწინაურებას სულაც არ ვცდილობთ, და სიკვდილისაც ნაკლებად გვეშინია, რადგან მრავალჯერ მოვმკვდარვართ და ყველაფერი, აჰ, ყველაფერი გამოგვიცდია - მეფედ ვუკურთხებივართ, სიკეთისთვის ხის ხმლით გვიბრძვია, ხან დაფნა დაგვიდგამს თავზე, ხანაც - ეკალი, სქელი ხალიჩაც გაუშლიათ ჩვენს სავალ გზაზე, ყვავილ-მოყრილი და ნაკვერჩხლებზეც შიშველი ფეხისგულებით გვივლია...  ქარაფშუტულად გვიქაქანია, მოცლილნი, ენას ვატლიკინებდით და ესეც მომხდარა, ბაგედახშულთ, უთქმელთ, დიდხანს გვიტარებია უცხო საიდუმლო, ეჰ, ის ხმაური მაინც გვესმოდა...  და ბევრი, ბევრი სიცოცხლე გვინდოდა, ბევრნაირი, სხვადასხვა და ჩვენ-ჩვენს ოთახებში, მაგიდისაკენ თავდახრილნი, ათასნაირი სიკვდილით მოვმკვდარვართ, - ზღვაში ჩავძირულვართ, ქუსლში დავჭრილვართ, გილიოტინაზე ავსულვართ, ფათერაკგადახდილნი, საწოლში მშვიდად გარდავცვლილვართ, დავღუპულვართ გარშემორტყმულნი, კატისთვალება ვაჟკაცის - ელ სორდოს გვერდით, სხვაც მოგვიკლავს და მერე გვინანია, ოოო, რა უცნაურად... როგორ... მიწისთვის გვიკოცნია და მისი წმიდათაწმიდა ნამცეცები აგვყოლია ტუჩზე, შურის საძიებლად ავმხედრებულვართ, გვივლია, გვივლია, გვიწანწალნია დაკლაკნილ გზებზე, წვიმა გვინახავს - ჰეე, ბევრნაირი, და მაინც, კლიმ, მგონია, რომ ყველაზე უკეთ ბუნინთან წვმიდა, თოვლად მოგვსვლია მსუბუქი სევდა, და ყინვა - მჭახე, კრიალა, გლუვი... ის ხმა კი, ის ხმა მაინც გვესმოდა, დილაადრიან გამოვდიოდით, სისხამი დილით ქუჩებში მუდამ უცნაური ხალხია - მათ გამოუძინებელ, მოწყენილ სახეებზე მაინც იგრძნობა რაღაც სურვილი, ბუნდოვანი ძალა, იმედად გვეწვეთება ვიღაცის „გაუმარჯოს“, და ქუჩაში უმიზნოდ, უმიზეზოდ დახეტიალობ, რადგან ყველაფერში - დაბნეულად შეყვარებული ხარ, ადამიანის ფასიც იცი და გახსენდება, მაინც რომ აუცილებელია ხანდახან სიმარტოვე და რომ შეიძლება ხანდახან ქალაქგარეთ გასეირნება, რომ კიდევ არსებობს ღულელებისა და ნიჩბისის ტყე, და ღრმა გამოქვაბულები, სადაც შეგიძლია დიდხანს იჯდე, მოკუნტული, სიბნელესა და სინოტივეში და მერე, გამოსვლისას, მზის ძალუმ შუქზე თვალები ახამხამო და, ხელმეორედ დაბადებულმა, გაიფიქრო რომ ქვეყანა - დიდია და მშვენიერი, და როცა ათასგვარ სიკეთეს იგემებ, დაწყებულს უბრალოთი, როგორიცაა, ვთქვათ, გაგანია სიცხეში ზღვა და გათავებულს ზოგადი, ჭეშმარიტი ბედნიერებით, რომლის გამხელაც ბოდიში და, არ შეიძლება - თვითონ უნდა მიხვდეთ და, მიმხვდარი, შეიძლება პირქუშიც გახდე, მაგრამ ეს - სიყვარულის სიპირქუშეა, ეჰ... ოკეანე ხარ, დიდი, მოქნილი თევზებით სავსე, ხან - გაცოფებული, თავსდატეხილ გრიგალებს უყეფ, ხანაც - მშვიდი, ბლანტე და ფსკერზე ზარმაც ფიქრებად ირხევიან ფერად-ფერადი მცენარეები, ოკეანე ხარ, მზეზე იზმორები და ღამით, უნებურად გაღვიძებული, ისევ სიკვდილზე ფიქრობ და გრძნობ, რომ მუდამ ორთქლდები, რომ აუცილებლად დაიწრიტები და შენი თევზებიც სულს დაღაფავენ... მაგრამ როგორც არ უნდა მოიწყინო, გაიტეხო გული, შენს ჯიუტ თევზებს საკვები მაინც უნდათ და ისევ დავბოდიალობთ ქვეყნად, ამ დალოცვილი დედამიწის ზურგზე, რა არ გადაგვხდენია და, ღმერთო ჩემო, სულ რომ არაფერი, რამდენი ქალი გვყვარებია, ვინაა ჩვენთან მარანია და ტენორიო, რადგან მთავარი დონ ჟუანები - ეს ჩვენა ვართ, მე და რომელიმე კლიმი - დონ ჟუან მკითხველიოები, ჰეეი, ვინ არ გვყვარებია, რანაირიღა ქალი - ნატაშა, ლაღი, პირველ სამ წიგნში თავდავიწყებით, მეოთხეში კი, რა ვქნა და - აღარ, სონეჩკა მყვარებია, უსპეტაკესი, ლაფში ამოსვრილი, ტონკა, უტყვი, უთქმელი, შორეული და მაინც ისე, ისე ახლობელი... ემე თანატოგენოსი - ყველაზე მტკივნეულად და ემა ბოვარიც კი, ის საძაგელი... ანტონია, ჩემი საბრალო, ყველაზე უცნაურად, ყველაზე მწვავედ და სელინა, კვამლში აცეკვებული... კლაუდია, ქალბატონი შოშა, ოო, ამაყი და პილარი, ოღონდ ტერნერა, საშიშ წკვარამში, იმ ბოლის სუნით... და მზია, მზია ჭინჭარაული, ხევსურის ქალი, ეჰ, მე კი არა, კიბეს, კედელსა და სკივრსაც უყვარდა და ვინ იცის, კიდევ რამდენი... სად არ ვყოფილვარ, მისალოცებო, რა არ მომივლია, გაღუნული დანით - მაჩეტეთი ეკლიანი ბუჩქები - კაატინგა მიკაფია, ოკეანეში თეთრ მტრედს დავდევდი, მგონი, მიყვარდა, მთათა მწვერვალზე მიოცნებია და ამისათვის ოო, როგორ ვუწამებივართ, კატას - ცხრა სიცოცხლე აქვს, მე კი, ვისაც ასე მიყვარს ყოველივე ეს, ჰეე, რამდენი, რამდენნაირი სიცოცხლე მინახავს და თქვენ კი, მისალოც ინტერვიუერებს, გაინტერესებთ თუ რამდენ წუთს ვკარგავ ვერმიშელის რიგში, მე კი სწორედ მაშინ, ვინ იცის, სად და როგორ დავბოდიალობ - დიდებული რამაა თვალი, მაგრამ სულ სხვაა ფანტაზია, ასყურა და ასთვალიანი და კაცი ვერ იტყვის, თუ ვინაა ჭეშმარიტად ნამყოფი პერუსა და ნიგერიაში, მე, თუ რომელიმე ჩიბუხგაჩრილი ლოცმანი, რომელმაც გემით მთელი მსოფლიო შემოიარა

 - ნიგერია საიდანღა იცით? - ჯუქურ ეკითხება ხელმძღვანელი, მგონია, რომ სიტყვაზე გამოიჭირა, მაგრამ რესპონდენტი ამბობს

 - ნიგერიაში, საყვარელო, სამი კარგი მწერალია - შიიონკა, ჩინუა აჩებე და გაბრიელ ო'ხარა.

 არაა, ამასთან არ შეიძლება ლაპარაკი, და თუმცა ხელმძღვანელი აღარ მიბღვერს და თვალსაც კი მარიდებს, მაინც ვგრძნობ, რომ გაცეცხლებულია და ისევ მახსენდება ის საზარელი „ჩამომალაბორანტეს“, კაცი კი, ვითომ აქაო და არაფერი, ისე განაგრძნობს:

 - იყო მკითხველი, ეს თავისთავად სასწაულია, მკითხველი - ეს სწორედ ისაა, ვისაც შეგიძლია ისედაც ვიწრო საძილე ტომარაში შეყვარებულებს შორის იწვე და სულაც არ იყო ზედმეტი, ეს - სასწაულია და მეტსაც გეტყვით, ზედმეტი კი არა, აუცილებელი ხარ, რადგან ავტორმა ასე ინება.

 - რა ინება? - ამბობს ხელმძღვანელი, დაბნეულია.

 - იყო ტომარაში.

 - რატომ ინება?..

 - იმიტომ, რომ აღწერა, - უხსნის რესპონდენტი.

I წაკითხულის გააზრება  (10 ქულა)

1.     “ვეფხისტყაოსნის” რომელ აფორიზმს შეესაბამება რესპოდენტის მსჯელობა სიკვდილისშესახებ:

ა) ”სჯობს სახელისა მოხვეჭა , ყოველსა მოსახვეჭელსა”;

ბ) ”ვინ მოყვარესა არ ეძებს, იგი თავისა მტერია”;

გ) ”... მისგან გასწორდეს ყოველი- სუსტი და ძალგულოვანი”;

დ) ”რასაცა გასცემ შენია, რაც არა დაკარგულია”

2.    რა არ არის ”მისალოცთაგან” განსხვავებით , ლიტერატურის მოყვარულთა მთავარი?

ა) ფანტაზია;    ბ) კარიერული წინსვლა;    გ) პერსონაჟთა ხვედრის გაზიარება;   დ) არც ერთი პასუხი არ არის სწორი.

3.       როგორ დამოკიდებულებას გამოხატავს რესპოდენტი ხაზგასმული სიტყვით ხელმძღვნელისადმი - ”ნიგერიაში, საყვარელო, სამი კარგი მწერალია - შიიონკა, ჩინუა აჩებე და გაბრიელ ო'ხარა.”

ა) ირონია;    ბ) თანაგრძნობა;   გ) სიბრაზე;    დ) სიყვარული.

4.    რესპოდენტის აზრით, რატომ არ აშინებთ ლიტერატურის მოყვარულ ადამიანებს სიკვდილი?

ა) სიკვდილი გარდაუვალია;        ბ) მკითხველს მრავალგვარი სიკვდილი ”გამოუციდია”;

გ) მკითხველები გულადი ადამიანები არიან;             დ) არც ერთი პასუხი არ არის სწორი.

5.    ვასიკო კეჟერაძის აზრით, რა არის ყველაზე დიდი სასწაული?

ა) წიგნებით იმოგზაურო სხვადასხვა ქვეყანაში;          ბ) აღარ გეშინოდეს სიკვდილი;

გ) იყო მკითხველი;                                                            დ) გაუძლო მრავალი უბედურებას.

6.    რატომ არ იკარგება დრო ვერმიშელის რიგში?

ა) შეგიძლია იფიქრო წაკითხულზე;                     ბ) შეიძლება დაისვენო;   

გ) შეიძლება ნაცნობებს ესაუბრო;                        დ) შეიძლება უცნობებს გაეცნო.

7.    ვინ არიან რესპოდენტის მიერ დასახელებული ქალები ნატაშა, სონეჩკა, მზია...

ა) ლიტერატურული პერსონაჟები;               ბ) საყვარელი ქალები წარსულიდან;  

გ) თანამშრომლები;                                          დ) უბრალო ნაცნობები.

8.    რით არის საინტერესო ესა თუ ის ქვეყანა კეჟერაძისათვის?

ა) თუ რამდენად ეგზოტიკურია;              ბ) რამდენი ცნობილი მეცნიერი მოღვაწეობს იქ;

გ) არის თუ არა ნამყოფი ამ ქვეყანაში;     დ) რამდენად კარგი მწერლები დაიბადნენ ამ ქვეყანაში.

9.    რომელი პერსონაჟის ბედს იზიარებს რესპოდენტი, როცა ამბობს: ”ქუსლში დავჭრილვართ”

ა) დონ კიხოტის;     ბ) აქილევსის;    გ) აურელიანოს;     დ) პრომეთეს.

10.  ”დიდებული რამაა თვალი, მაგრამ სულ სხვაა ფანტაზია, ასყურა და ასთვალიანი. ტროპის რომე სახეს მიეკუთვნება ხაზგასმული სიტყვები?

ა) მეტაფორა;     ბ) ჰიპერბოლა;   გ) ეპითეტი;    დ) შედარება.

II  წერითი დავალება (20 ქულა)

იმსჯელეთ, როგორია რესპოდენტის თვალით დანახული ცხოვრება

****************************************

წაიკითხეთ ფრაგმენტი ალექსანდრე ყაზბეგის მოთხრობიდან ”ხევისბერი გოჩა”

I…შესდეგ! - ერთბაშადვიღამაცხელიგაავლოგოჩასდასიტყვაგააწყვეტინა.ხალხმაგაკვირვებითშეჰხედახევისბერისხელისშემხებს, ნამეტნავადიმდროს, როდესაცმასხევისსიწმინდე, დროშისთავი, ხელშიეჭირა. მათთვალწინონისეიდგა. 
- შესდეგ, ხევისბერო! გუგუამართალია! - დაიძახაონისემ, რომელსაცთმააჰბურძგნოდადათვალებშისისხლიისემოსწოლიყო, თითქოსწამოცვივნასაპირებენო. ხალხიაიშალა. აირიადაყაყანიდაიწყო. გოჩამშეარყიადროშადაზარებისხმასთანერთადხმამაღლადმბრძანებლისკილოთიდაიძახა: იყუჩეთ! - დაამხმისგაგონებაზედერთბაშადყველაგაჩქურდა. 
- სთქვი, რასამბობდი? 
- გუგუამართალია-მეთქი, ტყუილადნუდასჯით...გუგუასდამემიზეზიგვაქვსერთმანეთისმოსისხლენიშევქმნილიყავით.., ეგმთიდგანრომმოდიოდა, ბილიკებზედიმადდაეშვა, რომმემოვეკალ... მაგრამგზაშიმტერსშეხვდადამოღალატობასტყუილადსწამობთ... 
- ეგვიღამგიამბო? - ერთბაშადწამოიძახაგუგუამდაეჭვისაგანთვალებიაენთო. 
- ჩემისყურითგავიგონე... როდესაცშენლაპარაკობდი, მეგზისიქითვიყავჩასაფრებული... რაიღადავმალო?.. მოძმეთცოდომემაძევსკისერზედა, ჩემიბრალიამათიგაწყვეტა...მედავკარგეგონი, მტერიმეგამომეპარა!.. გუგუაუბრალოა! - ლაპარაკობდაგაჩქარებითდააღელვებითონისედამთლადკანკალებდა. ონისესსიტყვებიხალხსმეხსავითმოხვდადაგაშტერებულიშესცქეროდა. ზარდაცემულიმოხუციმთლადკანკალებდადაკარგახანსგონსვერმოსულიყო. ბოლოსძალზედამოიხვნეშა, მოისვაშუბლზედხელიდაყვედრებითწარმოსთქვა: 
- მაშეგრეგაიგონეჩემიდარიგება? წყეულიმციყავ, ყველასაგანმოძულებულო, დედმამისსაფლავიდგანამომგდებო!.. რასასჯელიარის, რომშენგადაგიწყვიტოთ!.. - ამსიტყვებისშემდეგმოხუციმსაჯულებსმიუბრუნდა: - მოძმეთსისხლიცაშიღმერთსშესჩუხჩუხებსდასამართალსითხოვს, გადასწყვიტე, თემო!კარგამღელვარებისადაჩოჩქოლისშემდეგთემისთავნიმიუახლოვდნენგოჩასდაწყნარადწარმოსთქვეს: 
- გოჩავ! შენსშვილსხევიარგაუყიდნია... მხოლოდყმაწვილკაცობასგაუტაცნიადათავდავიწყებაშიჩაუგდია... 
- მითუფრომეტისაბუთია, რომმკაცრადგადახდეს... კაცსულვაშინამუსისთვისგამოუვა... ონისეეხლავემკვდარია... მაგისსასჯელიცეცხლშიდაწვაა! 
- გოჩაუ, - სცადესმოხუცისშეყენება, მაგრამპირგამეხებულიხევისბერიცეცხლებსაჰყრიდათვალთაგან. 
- უნდამოკვდეს, მოკვდესშეუბრალებლად... დათუთქვენვერგაგიბედნიათსამართლიანადმოექცეთ...მემიყურეთ... - მოხუცმაგაიძროხანჯალი, გაქანდაშვილისკენდაშესძახა: 
- მოძმეთმოღალატესიცოცხლისღირსიარარის! ამსიტყვებთანერთადიელახანჯალმადაონისემმიწაზედფართხალიდაიწყო; მოხუცისმახვილსშვილისათვისგულიორადგაეპო. ესმოძრაობაისესწრაფადმოხდა, ისესაჩქაროდ, რომუბედურებისშეყენებავეღარავინმოასწრო. ხალხიშემოიფანტადაახლოვეღარმიჰკარებოდამოხუცს, რომელსაცძარღვებიძალზედუღმეჭავდნენდაუცნაურადუთამაშებდნენსახეს. მოხუცმამხოლოდამოიკვნესა, მიიხედ-მოიხედაშეშინებულისთვალებითდაშეჰკრთა. ბოლოსდააწყებინაცახცახიდაგასისხლიანებულიხანჯალი, რომელიცხელშიეჭირა, შორსგადასტყორცნა... რაოდენსამეხანსისეჩუმადიდგა. დაესხათავსბრუდაჩაიკეცა, ისდაეკონაშვილსდარამდენჯერმეწყნარისხმითწარმოსთქვა: 
- შვილო, შვილო! - დაზედგაეკრა.კარგახანსდასტიროდაონისესგაყინულსსხეულს; ბოლოსწამოიხედა, ველურადდაიწყოაქეთ-იქითყურებადაერთბაშადშეშინებულიწამოვარდა. 
- შორს, შორს!.. - დაიძახაიმანდაჰაერშიხელებიგაიშვირა: სისხლი, ხანჯალი... შვილი, შვილი! რაიქნაჩემიშვილი! - ძალზედშეჰკივლადავეფხივითღრიალიდაიწყო... გაიარაკარგახანმა, ხევიდამშვიდდა. ცხოვრებამჩვეულებრივიმდინარეობამიიღო. მხოლოდსამტვეროსტყეგადაიქცაყველასათვისმოსარიდებლად, რადგანაციქჩასახლდაჭკუაზედშემცდარიგოჩადაგამვლელ-გამომვლელსთავისშვილზედამბისკითხვითარუსვენებდა.ისყველასეპატიჟებოდათავისსახლშიდაუამბობდა, რომშვილსმოელოდაშორისგზიდგან. მერედაუწყებდამუქარას, რომშაეტყობინათ, რამოუვიდაონისეს, დაბოლოსშემზარავისღრიალითგაათავებდა. ასემიდიოდამოხუცისდღეებიიმდრომდის, სანამერთსზამთარსთოვლსვიწროხევშიარჩაეჩუმქრა. 

წაიკითხეთ ფრაგმენტი პროსპერ მერიმეს ნოველიდან „მატეო ფალკონე“

II…სანამვოლტიჟერებიფუსფუსებდნენ, - ზოგიწაბლისშტოებისტახტრევანსკრავდა, ზოგიჯიანეტოსჭრილობასუხვევდა, ტევრისკენმიმავალიბილიკისმოსახვევშიმატეოფალკონეგამოჩნდაცოლითურთ. ჯარისკაცებისდანახვაზემატეოსთავშიაზრმაგაუელვა, ალბათჩემსდასაჭერადარიანმოსულიო.მაგრამრა? განარაიმეუთანხმოებაჰქონდაპოლიციასთან? არა, მასარცმთავრობის, არცხალხისთვალშისახელიარჰწონიაგატეხილი;

მატეოუსიტყვოდგაჩერდადათოფინელაამართა, ისერომ, როცაათისთავიმიუახლოვდა, პირისწორედმისკენიყოდამიზნებული.
- გამარჯობა, ძმაო, - უთხრაათისთავმადახელიგაუწოდა... - დიდიხანიაერთმანეთიარგვინახავს.
- გაგიმარჯოს, ძმაო.
- გზადგამოვიარეშენიდაჯუზეპასსანახავად.დღესკარგინადირობაგვქონდადა, თუმცადავიღალეთ, დიდიფრინველიდავიჭირეთ. ესააჯიანეტოსანპიეროვიგდეთხელში.
- მადლობაღმერთს! - წამოიძახაჯუზეპამ, - მეწველითხამოგვტაცაგასულკვირაში.ესსიტყვებიესიამოვნაგამბას.
- საბრალოსშიოდადარაუნდაექნა, - ჩაილაპარაკამატეომ.
- იგილომივითიცავდათავს, - განაგრძოათისთავმაცოტაარიყოსნაწყენიკილოთი, - ერთიჯარისკაციმოგვიკლა, ერთსაცტყვიითხელიდაუჩეჩქვა... შემდეგისემიიმალა, ეშმაკიცვერიპოვნიდა. შენიპატარაფორტუნატორომარყოფილიყო, ვერასოდესაღმოვაჩენდით.
- ფორტუნატო! - წამოიძახამატეომ.
- ფორტუნატო! - გაიმეორაჯუზეპამ.
- დიახ! ჯიანეტოამზვინშიდამალულიყო; მაგრამჩემმაპატარაძმისწულმაგვიჩვენამისიბუნაგი. ქალაქიდანრაიმესაჩუქარსგამოვაგზავნინებმისთვის. ამასგარდა, შენიდამისისახელიაღინიშნებამოხსენებაში, რომელსაცმთავარმსაჯულსწარვუდგენ.
- შეჩვენებული! - ხმადაბლაწარმოთქვამატეომ.სამივენისახლთანმივიდნენ. ჯიანეტოსაკაცეზეიწვა, წაყვანასუპირებდნენკიდეც.როცაგამბასგვერდითმატეოდაინახა, უცნაურადგაიღიმა, სახლისკენმიბრუნდა, ზღურბლსმიაფურთხადათქვა:
- გამცემლისსახლი!მხოლოდსასიკვდილოდგანწირულიკაცითუგაბედავდამატეოსთვისგამცემელიეწოდებინა. სატევრისჩაცემა, რომელსაცგანმეორებააღარსჭირია, დაუყოვნებლივშურსიძიებდაშეურაწყოფისათვის. მაგრამახლამატეომმხოლოდშუბლზემოისვახელი, როგორცადამიანმა, რომელიცგანადგურებულიამომხდარიამბითდავერგამორკვეულა.ფორტუნატოსახლშიშევიდამამისდანახვისთანავე. ჩქარადაბრუნდა, ხელშირძითსავსედოქიეჭირა, ჯიანეტოსმიაწოდა, ისერომმისთვისთვალიარგაუსწორებია.
- გამეცალეაქედან! - დაიღრიალადატყვევებულმასაშინელიხმით.შემდეგერთჯარისკაცსმიუბრუნდადაუთხრა:
- ამხანაგო, წყალიდამალევინე…ათისთავმანიშანიმისცაავიშალოთო, გამოემშვიდობამატეოს, რომელსაცპასუხიარგაუცია, დაჩქარინაბიჯითდაეშვადაბლობისაკენ.ათმაწუთმაგანვლო, სანამმატეოკრინტსდაძრავდა. შეშფოთებულიბავშვიხანდედასუცქეროდა, ხანმამას, რომელიცთოფსიყოდაყრდნობილიდათავშეკავებულიგულისწყრომითუცქეროდა.
- კარგადიწყებცხოვრებას! - თქვაბოლოსმატეომდამშვიდებულიხმით, მაგრამვინცმასიცნობდა, ამხმაშიმუქარასგაიგონებდა.
- მამა! - წამოიძახაბავშვმა, თვალცრემლიანიმივარდადადაჩოქებასაპირებდა.
- უკანდაიწი! - შეჰყვირამატეომ.ბავშვიუმოძრაოდგაჩერდარამდენიმენაბიჯისმანძილზე; იგიუხმოდქვითინებდა. ჯუზეპამიუახლოვდაქმარ-შვილს.

მანფორტუნატოსძეწკვიდაუნახახალათქვეშ.
- ვინმოგცაესსაათი? - ჰკითხამკაცრადთავისშვილს.
- ჩემმაბიძამათისთავმა.ფალკონემხელისტაცასაათს, ქვაზედაანარცხადანამსხვრევებადაქცია.
- დედაკაცო, ჩემიათუარაესბიჭი?ჯუზეპასშავგვრემანისახეშეუფაკლდა.
- რასამბობ, მატეო? დაფიქრდი, ვისეუბნებიამას.
- მაშინესბიჭიპირველია, რომელმაცღალატიჩაიდინაჩვენსგვარში.ფორტუნატოკვლავცრემლებსღვრიდა, ხოლომატეოსფოცხვერისებურითვალებიმასმიშტერებოდა. ბოლოსმატეომთოფისდუმამიწასდაარტყა, მოტრიალდა, თოფიმხარზეგადაიდოდაფორტუნატოსუბრძანა, უკანგამომყევტევრისკენო. ბავშვიუსიტყვოდდაემორჩილა.ჯუზეპაქმარსუკანდაედევნადასახელოშიჩაეჭიდა.
- ესხომშენიშვილია, - შესძახამანმთრთოლვარეხმითდათავისიშავითვალებითთვალებშიჩააცქერდა, თითქოსმისისულისწაკითხვასლამობსო.
- თავიდამანებე! მემამავარ! - უპასუხამატეომ.ჯუზეპამვაჟიგულშიჩაიკრა, აკოცადატირილითდაბრუნდაშინისკენ. იქღვთისშობლისხატისწინაშედაემხოდაგულმხურვალელოცვადაიწყო. ამავედროსმატეომორასიოდენაბიჯიგანვლობილიკზედაპატარახრამისნაპირასშეჩერდა. ნიადაგიმოსინჯათოფისდუმით, რბილიაღმოჩნდა, ადვილიიყომისიგათხრა. ესადგილიშესაფერისადეჩვენათავისგანზრახვისშესასრულებლად.
- ფორტუნატო, გაჩერდიიმდიდილოდისმახლობლად!ბავშვმაბრძანებაშეასრულა, შემდეგმუხლებზედაეცა.
- ლოცვებიწაიკითხე!
- მამა, მამა, ნუმომკლავ!
- ლოცვებიწაიკითხე! - გაუმეორამატეომსაშინელიხმით.ბავშვმაცახცახითდაქვითინითწაიკითხა ”მამაოჩვენო” და ”მრწამსი”.

მამამმტკიცეხმით ”ამინ” დაუმატათვითეულმათგანს.
- სხვალოცვებიარიცი?
- მამა, ვიციკიდევქალწულისლოცვადალიტანია, რომელიცძალუამმასწავლა.
- ესგრძელია, მაგრამარაუშავს, წაიკითხე.ბავშვისუსტიხმითათავებდალიტანიას.
- გაათავე?
- გაათავე?
- მამა, შემიბრალე. არასოდესამასაღარვიზამ! ბიძიაკაპრალსშევეხვეწებიაპატიოსჯიანეტოს!იგიკიდევრაღაცასლიღლუღებდა. მატეომთოფიდაუმიზნადაუთხრა:
- ღმერთმაგაპატიოს!ბავშვმასასოწარკვეთილადძალამოიკრიბა, უნდოდაწამომდგარიყოდამუხლებშიჩავარდნოდამამას, მაგრამგვიანღაიყო. მატეომგაისროლადაფორტუნატოუსულოდდაეცა.მატეოსგვამისთვისარშეუხედავს, სახლისკენგაემართა, რათანიჩაბიმოეტანადასაფლავიგაეთხარა. ორიოდენაბიჯისგადადგმაცვერმოასწრო, წინცოლიგადაეღობა, სწოლისხმასშეეშფოთებინა.
- რაჩაიდინე? - შეჰბღავლაქალმა.
- მართლმსაჯულებაშევასრულედამნაშავისმიმართ.
- სადარის?
- ხრამისპირას, ახლავედავასაფლავებ. მოკვდაროგორცქრისტიანი; მღვდელსვაწირვინებ. ჩვენსსიძეს, ტეოდორობიანკისუნდაშევუთვალოთ, ჩვენთანგადმოვიდესსაცხოვრებლად…

Ø  იმსჯელეთ, რა არის პირველი ეპიზოდის მთავარი სათქმელი;

Ø  იმსჯელეთ, რა არის მეორე ეპიზოდის მთავარი სათქმელი;

Ø  იმსჯელეთ, რა მსგავსებასა და რა განსხვავებას ხედავთ მოცემულ ეპიზოდებს შორის;

გრ. ორბელიანი ”სადღეგრძელო”: ”თქვენთა საქმეთა მოთხრობით მოხუცს ცრემლ მოედინება, მხნეობით აღტაცებული ჭაბუკი ხრმალსა მისწვდება”.	”სტუმარ-მასპინძელი” (მე-3 თავი): ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ”გველისმჭამელი” (1-ლი თავი): ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------
ი. ჭავჭავაძე ”განდეგილი”: ”ვფიქრობდი: ნეტა, მაშ, რისთვის მორთო ესე ლამაზად წუთის-სოფელი? განა მისთვის, რომ ადამიანმა შეაჩვენოს და აიღოს ხელი”?	”გველისმჭამელი” (მე-2 თავი): ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------
”ბახტრიონი”: ”ვისაც ჩვენ არ ვებრალებით, ჩვენ შევიბრალოთ რისადა? სიკვდილი თვითონ უფალსა გაუჩენია მტრისადა”	”სტუმარ-მასპინძელი” (მე-6 თავი) : ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ”სტუმარ-მასპინძელი” (მე-7 თავი): ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ”გველისმჭამელი”(მე-4 თავი): ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------
”ვეფხისტყაოსანი”: ”. . . სხვა სხვისა ომსა ბრძენია” ”. . . ზოგჯერ თქმითაც დაშავდების”	”გველისმჭამელი” (მე-8 თავი): ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------
”გველისმჭამელი”: ”მე მარტო უნდა ვიომო, მიტომ გამოვედ ველადა, ან როდის საუკუნოდა მე ხალხმა გამაბელადა”?	”სტუმარ-მასპინძელი” (მე-11 თავი): ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------
”სიკვდილის ძებნა” როგორც ცოდვის / დანაშაულის გამოსყიდვის მცდელობა ”ხევიბერი გოჩა”:  [ონისეს] აჰყარეს იარაღი, შეჰკრეს და თან წაიყვანეს.	”გველისმჭაველი” (მე-12 თავი) ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------
”ჩემი ვედრება”: ”ღმერთო, მიიღე ვედრება, ეს ჩემი სათხოვარია, არ დამიკარგო გულიდან მე შენი სახსოვარია. გულს ნუ გამიტეხ, ტანჯვაში მამყოფე შეუდრეკლადა, ვფხიზლობდე, მუდამ მზად ვიყო, დაჩაგრულების მცველადა”	”გველისმჭამელი” (მე-6 თავი) ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------სახელი და გვარი

შემაჯამებელი № 5

თარიღი:28.04.2014წ.

თემა: ლიტერტურული პარალელები

ქართ. XI. 5. მოსწავლესშეუძლიასხვადასხვაეპოქისტექსტებისგაანალიზებამათშიასახულიინფორმაციის, თემების, იდეებისადაპრობლემატიკისთვალსაზრისით.

      აანალიზებს ერთი ეპოქის ტექსტებში ასახულ პრობლემებს, თემებს, იდეებს მსგავსება-განსხვავების თვალსაზრისით;

      ამოიცნობს კონკრეტული ეპოქისთვის დამახასიათებელ თემებს, იდეებსა და პრობლემებს სხვადასხვა ნაწარმოებში და შეაფასებს ამავე ეპოქისთვის დამახასიათებელი ღირებულებებისა და ფასეულობების კონტექსტში.

       

ქართ. XI. 8. მოსწავლესშეუძლიაკითხვისეფექტურისტრატეგიებისარჩევადაგამოყენება.

      განსაზღვრავს კითხვის მიზანს და იყენებს შესაბამის სტრატეგიებს.